Монгол хаад 1

“Монгол Хаад” цувралын тэргүүн боть нь “Хүннү гүрний хаад”, “Хамаг Монголын хаад” гэсэн хоёр бөлөгтэй. Тэргүүн бөлөгт Хүннү гүрний Модун, Үжүлү, Үлэй Жоди, Юй Худурши, Пүнү, Би шаньюй нарын намтар цадиг, тодруулбал, тэдний уг гарвал, амьдрал тэмцэл, тухай тухайн цаг үеийнх нь нөхцөл байдлын талаар өгүүлнэ. Мөн Хүннүгийн хүчирхэг гүрэн байгуулж, Европын ард түмнийг хүннүчүүдийн манлайлал дор нэгтгэсэн Атиль хааны тухай гарна. Дэд бөлөгт Монголын түүхийн нэгэн онцлог үе болох Хамаг Монгол Улс оршин тогтнож байсан цаг үе буюу 1101-1206 оны хоорондох зуу гаруй жилийн хугацааг тоймлон үзүүлнэ. Онон, Хэрлэн, Туул гурван голын монголчууд түүхийн тавцанд тодрон гарч, язгуурын монгол төр улсаа байгуулсан нь ХIII зууны үед Их Монгол Улс байгуулагдах урьдчилсан нөхцөлийг бүрдүүлсэн билээ. Чухам энэ үед Монголын түүхэн хөгжлийн үйл явцад хүчтэй нөлөө үзүүлж, Хамаг Монгол Улсыг удирдаж явсан Хабул, Амбагай, Хотула, Есүхэй нарын амьдрал тэмцлийн тухай энэ бөлөгт өгүүлнэ.